farhadii

در واقع مارکس و انگلس در فریبکاری غالبا همکارِ یکدیگر بودند، هر چند مارکس جعل کننده‌ی گستاختری بود. در یک مورد به‌ویژه زننده، از حدِ عادی خویش فراتر رفت. این همان «سخنرانی افتتاحی» مشهور «مجمع بین‌المللی کارگران [یا همان انترناسیونال اول]» بود که در سپتامبر 1864 بنیان گذاشته شد. مارکس، به منظور آنکه طبقه‌ی کارگر انگلستان را از حالت رخوت درآورد، جمله‌ای از سخنرانی ویلیام یوئرت گلادستون را که در مورد بودجه در سال 1863 ایراد کرده بود را عمداً تحریف کرد. گلادستون در اظهار نظر درباره‌ی افزایش ثروت ملی چنین گفته بود: «اگر بر این عقیده بودم که این افزایش سرمست‌کننده‌ی ثروت و قدرت منحصر به طبقه‌ای است که زندگیِ راحتی دارند، شاید با نگرانی و رنج به آن می‌نگریستم.» و بعد افزود: «اما این خوشبختی را داریم که بدانیم وضعِ متوسط کارگرِ انگلیسی در بیست سالِ اخیر به درجه‌ای بهبود یافته که می‌دانیم فوق‌العاده است و شاید بتوان گفت که در تاریخ هر کشور و هر عصری بی‌سابقه است.» مارکس در سخنرانی خود از قولِ گلادستون چنین گفت: «این افزایشِ سرمست کننده‌ی ثروت و قدرت کلاً منحصر به طبقاتِ صاحبِ مال است.» از آنجا که آنچه گلادستون واقعا گفت، حقیقت داشت و مجموعه‌ی شواهدِ آماری آن را تأیید می کرد، و از آنجا که به هر صورت همه می‌دانستند او به ضرورت گسترش هر چه بیشترِ توزیعِ ثروت سخت پایبند است، به دشواری می‌توان تصور کرد که وارونه‌سازی مقصودِ او به صورتی گستاخانه‌تر از این امکان‌پذیر باشد. مارکس منبعِ خود را روزنامه مورنیگ استار، ذکر کرد، اما این روزنامه و روزنامه‌های دیگر سخنان گلادستون را درست نقل کرده بودند. نقلِ قول نادرستِ مارکس گوشزد شد. با این همه او آن را، همراه ناهمخوانی‌های دیگر، دوباره در [کتابِ] سرمایه نقل کرد و هنگامی که این تحریف دوباره موردِ توجه قرارگرفت و محکوم شد برای پوشاندن حقیقت مقدارِ عظیمی مرکب صرف کرد؛ او و انگلس و بعدها دخترش، الینور، درگیر ماجرا شدند و مدتِ بیست سال کوشیدند از آنچه غیرقابل دفاع بود، دفاع کنند. هیچ یک از آنها تحریفِ آشکار اصلی را نپذیرفتند و نتیجه مباحثه این است که بعضی از خوانندگان، چنانکه قصد مارکس بود، احساس می کنند، هر یک از دو طرفِ مباحثه حرفی برای گفتن دارند. اما چنین نیست. مارکس می‌دانست که گلادستون هرگز چنان سخنی نگفته و فریبکاری او عمدی بوده است. اما این ماجرایی منحصر به فرد نبود. مارکس به همین شیوه نقلِ قول هایی از آدام اسمیت را نیز تحریف کرد.