راهنمای اورکلاک

[Moh@mm@d _ N 179]

اورکلاک؛ واژه ای است که شاید زیاد به گوشتان خورده باشد. بعضی افراد اطلاعاتی در مورد اورکلاک دارند و بعضی هیچ چیز نمی دانند! در این مقاله هدف ما هر دوی این گروه هاست و قصد داریم با ارائه ی راهنمای اورکلاک به زبانی ساده و قابل فهم برای همگان به شما بیاموزیم ؛ شاید هم دنبال این کار نیستید اما دلتان می خواهد در مورد اورکلاک بیشتر بدانید. اکنون چه خود را یک اورکلاکر می دانید و می نامید و چه اندیشه ی اورکلاکر شدن را در سر خود می پرورانید .

- دست به کار شوید:

اول از همه می خواهیم موارد مهم در انجام یک اورکلاک پایدار بر روی سیستم را به شما یادآور شویم. باید بگویم که مدت زمان کلی فرایند اورکلاک بیش از چیزی است که بسیاری از آموزش ها به آن اشاره می کنند اما خبر خوب این است که ثابت شده اگر شما مرحله به مرحله و با دقت کار را انجام دهید و پارامتر ها را یکی یکی تغییر دهید، پایدار نگه داشتن سیستم بسیار آسان تر از چیزی است که فکر می کنید. دقت داشته باشید که بعضی روش غلطی را برای اورکلاک در پیش می گیرند. آن ها اول از همه به سراغ کلاک پایه می روند و بعد از تغییر دادن آن، حدس می زنند که چه ولتاژی مورد نیاز است. این روش ممکن است برای حرفه ای ها و کسانی که در این کار با تجربه هستند تا حدی جواب دهد اما برای کسانی که تازه کار هستند، اصلا مفید نیست. در کل باید بگویم: اورکلاک فرایند نسبتا طولانی ای است؛ چون باید کامپیوتر خود را چندین بار ری استارت کنید و به همین دلیل به صبر زیادی نیاز دارد. این راهنما را تا آخر بخوانید، اما اورکلاک را زمانی انجام دهید که وقت زیادی دارید.

تنظیم کردن بایوس واقعا کار آسانی است. کافی است با کلید های جهت دار صفحه کلید، قسمت مورد نظر خود را انتخاب کنید و سپس اینتر را فشار دهید تا تنظیمات پیشفرض را مشاهده کنید. شما میتوانید دائما یک تنظیم را انتخاب کرده و عدد مورد نظر خود را در آن وارد نمایید و بایوس هم معمولا در یک پنجره کوچک واقع در سمت چپ مانیتور، اعداد مقدار پیشفرض را به شما نشان خواهد داد. بعضی تنظیمات به طور پیشفرض قابل تغییر نیستند و در این مواقع کافی است نگاهی به گزینه ی بالا ی آنها بیاندازید و قابلیت افزایش مقدار آنها را فعال نمایید. همچنین این نکته را به یاد داشته باشید که شماری از تنظیم ها در منو های فرعی هستند که معمولا برای آشکار شدنشان باید به جای وارد کردن مقدار بر روی گزینه مورد نظر، کلید اینتر را فشار دهید.

یادتان باشد، ما در اورکلاک بیشتر وقت خود را بر روی قسمتی از بایوس صرف خواهیم کرد، که در مادربرد سیستم من به نام MB Intelligent Tweaker شناخته می شود و ممکن است در بایوس های متفاوت، نام های متفاوتی داشته باشد. ضمنا بدانید که عکس زیر ممکن است دقیقا شکل آرایش بایوس شما نباشد. نگران شدید؟ نترسید! معمولا تمام بایوس ها در قسمتی، یک سری اطلاعات اولیه را در مورد آپشن مورد نظر به کاربر می دهند تا بداند چی به چی است. ضمنا جا دارد به خاطر کیفیت عکس ها از شما عذر خواهی کنیم. امکان گرفتن اسکرین شات از بایوس وجود نداشت و مجبور بودیم ، اینگونه عمل کنیم.

بلاخره به رم رسیدیم: ما قصد نداریم در این آموزش به اورکلاک رم بپردازیم اما کمی دستکاری روی رم لازم است. باید بدانید که رم معمولا مطابق با سرعت دقیق کارخانه ای خود کار نمی کند. قبل از شروع نیاز داریم که تایمینگ یا نرخ تاخیر رم را مطابق با تنظیمات کارخانه ای آن تنظیم کنیم. برای فهمیدن سرعت ایده آل رم خود، مدل آن را در سایت Newegg وارد نمایید و روی تب مشخصات (specifications) کلیک نمایید. در زیر Timing می توانید زمان تاخیر رم خود را بیابید برای مثال 9-9-9-24-2N، این عدد، به ترتیب از چپ به راست نشان دهنده ی : CAS،tRCD،tRP،tRAS و نرخ فرمان گیری (Command Rate) است. پس از فهمیدن این اعداد به بایوس سیستم خود مراجعه کنید و در جای مربوط به خود (مانند تصویر زیر) وارد کنید. به یاد داشته باشید که ممکن است نیاز باشد که برای هر اسلات رم خود این اعداد را به طور جداگانه وارد نمایید. همچنین اطمینان حاصل کنید که ولتاژ رم هم مطابق با تنظیمات کار خانه ای باشد. نگاهی به تصویر زیر هم بیاندازید. اگر همه چیز خوب و درست است، می توانید به سراغ تنظیمات کلاک پایه خود بروید.

حالا باید به بخش تنظیمات ولتاژ برویم: اگر یک کارت گرافیکی دارید، می توانید ولتاژ IOH را روی 1.3 تنظیم کنید و اگر 2 کارت گرافیکی دارید ولتاژ IOH را روی 1.35 تنظیم کنید. (بعضی مادربرد ها از این تنظیمات پشتیبانی نمی کنند، در این حالت می توانید این مرحله را رد کنید) ولتاژ QPI،Vtt و Vcore را هم در همان مقدار نرمال آن ها تعیین نمایید. یعنی اعدادی که به طور پیش فرض در کنار آن ها نوشته شده اند و اطمینان حاصل کنید که تنظیم ولتاژ ها در حالت اتوماتیک یا Auto نباشد. نیازی نیست به تنظیمات دیگر دست ببرید، اکنون تنظیمات بایوس خود را ذخیره کنید و بگذارید سیستم ری استارت شود و ویندوز بوت گردد.

در این مرحله بسیاری می گویند که باید برای مطمئن شدن از تنظیمات درست، نرم افزار CPU-Z را اجرا کنید تا خیالتان راحت شود.

مرحله بعدی، باز کردن برنامه ی Prime 95 ( یا دیگر برنامه های تست حساسیت پردازنده) می باشد. در این برنامه گزینه ی Just Stress Testing را انتخاب کنید. اگر به طور اتوماتیک باز نشد، به منو ی Option>Torture test رفته و طبق تصویر زیر Blend را انتخاب کنید. Ok را فشار داده و بگذارید که این تست برای حدود 5 دقیقه اجرا شود. دما در این مرحله ممکن است خیلی بالا نرود اما به هیچ وجه نباید از درجه حرارت غافل شوید. به هر حال من دوست دارم دما را کم تر از 85 یا اگر بتوانم کم تر از 80 درجه نگه دارم.

پایدار کردن حافظه: حالا کلاک پایه شما همانی است که می خواستید. اکنون می خواهیم رم را در نزدیکی همان سرعت استانداردش نگه داریم. سرعت استاندارد و کار خانه ای رم شما معمولا بعد از نوع DDR آن، در سایت Newegg نوشته شده است. راه دیگر این است که به جعبه ی رم خود نگاهی بیاندازید. برای مثال سرعت رم من 1600 مگاهرتز است (که در سایت به شکل DDR3 1600، نوشته شده) . در این مرحله کلاک پایه رم من 200 مگاهرتز است و باید مولتی پلایر آن را روی 8 برابر تنظیم کنم تا به فرکانس استاندارد آن برسم (200x8=1600) . ممکن است شما نتوانید، بیس کلاک رم را دقیقا به همانی که انتخاب کرده اید برسانید، اما به طور تقریبی، قادر به این کار خواهید بود. ( به یاد آورید، که این جا نمی خواهیم در مورد اورکلاک رم صحبت کنیم، هدف ما فقط نزدیک کردن آن به کلاک کارخانه ای است.) یادتان نرود که مولتی پلایر Uncore Frequency را به گونه ای تنظیم کنید که سرعت آن دو برابر رم باشد (شرط پایداری سیستم)

زمانی که همه چیز تنظیم شد، سیستم خود را با برنامه ی Memtest86+ بوت کنید ( اطمینان حاصل کنید که بایوس روی بوت از سی دی تنظیم شده است.) زمانی که برنامه بالا آمد، گزینه 1 را انتخاب کنید و برنامه به طور خودکار شروع به تست خواهد کرد. با توجه به این که ما رم را اورکلاک نکرده ایم، این برنامه باید یک دور کامل از تست را بدون هیچ مشکلی انجام دهد. اما اگر برنامه پیغام خطا داد، می توانید ولتاژ رم را کمی افزایش دهید.(همانطور که قبلا گفتیم، ولتاژ رم حداکثر باید نیم ولت بالا تر از QPI,Vtt باشد و ما نیز توصیه می کنیم ولتاژ را در حد دو دهم ولت افزایش دهید.) اگر باز هم فایده ای نداشت، شما از معدود افراد بد شانسی هستید که نمی توانند رم خود را در فرکانس استانداردش اجرا نمایند. اما تسلیم نشوید، در این حالت باید سیستم را ری استارت نمایید و به بایوس رفته و تنظیمات رم و Uncore Frequency را فقط کمی کاهش دهید و دوباره برنامه را اجرا کنید و اگر باز هم مشکلی وجود داشت، باید بدانید که رم شما به احتمال زیاد معیوب است زیرا نمی تواند در فرکانس کار خانه ای خودش کار کند. بنابر این باید تنظیمات رم و فرکانس غیر از هسته را ، به حالت اول (پیشفرض) برگردانید.

و اما : افرادی که موفق به گذشتن از این تست شده اید، به بایوس رفته و خود را برای مرحله ی نهایی آماده نمایید:

زمانی که شما به کلاک مورد نظر خود نزدیک شدید، بهتر است مقدار کلاک پایه خود را در حد جزئی پایین تر ببرید. برای مثال بیس کلاک ایده آل من 200 مگاهرتز است اما معمولا بیس کلاک را 190 مگاهرتز انتخاب می کنم با مولتی پلایر 21 تا فرکانس به حدود 4 گیگاهرتز برسد. اگر شما هم روی این روش پاسخ مثبت گرفتید، که احتمالا میگیرید؛ می توانید سیستم خود را تحت تست های شدید تری قرار دهید. برای مثال برنامه Prime 95 را برای 4 تا 6 ساعت اجرا کنید. اگر خطایی مشاهده کردید ولتاژ Vcore را کمی افزایش دهید اما اگر همه چیز خوب پیشرفت باید به شما تبریک گفت چون توانسته اید یک اورکلاک موفق و پایدار داشته باشید.

سخن آخر: خسته نباشید، اکنون پس از یک اورکلاک پایدار، کمی خودتان را تشویق کنید، یک دست کرایسیس بزنید و یا یک بلو ری آواتار را در کامپیوتر خود نگاه کنید، چون هم تفریح هست و هم حصول اطمینان از پایداری سیستم. وقتی تفریحتان تمام شد، می توانید به کار هایتان بپردازید و از انیمیشن ها و فیلم هایی که تهیه کرده اید، رندری با سرعت بیشتر بگیرید و ...

اما باید بگویم که 30 درصد اورکلاک تئوری و 70 درصد آن عملی است. اکنون که فوت و فن آن را یاد گرفته اید، می توانید تمرین های بیشتری انجام دهید و یک اورکلاکر ماهر شوید و یا خود را برای مسابقه های اورکلاکینگ آماده کنید. ضمنا فراموش نکنید که این فقط یک راهنما است و اینجانب هیچ مسوولیتی در قبال آسیب های احتمالی که ممکن است به سخت افزار خود بزنید ندارد. بنابراین قبل از اجرا با دقت و احتیاط عمل کنید.

نارنجی

ویرایش شده ژانویه 22, 2012 توسط Moh@mm@d _ N