خطایابی در ویندوز۷

[روبیک 1204]

یکی از مهم ترین بخش هایی که باید هر کاربر حرفه ای یا همان دوستان گیک خودمان بدانند چگونگی troubleshoot کردن ویندوز است. پس با مجموعه مطالب خطایابی در ویندوز ۷ ما همراه شوید تا چگونگی خطایابی و اقدام به برطرف کردن خطا ها را در ویندوز ۷ بیاموزید. ابزار‌هایی‌ که در این مطلب انتخاب شده اند زیر مجموعه ای از ابزارهای موجود در ویندوز۷ برای خطا یابی‌ می باشند اما ما بیشتر در این مطلب بر روی ابزارهای خطا یابی‌ برای سیستم عامل و نرم افزار‌ها خواهیم پرداخت.

بررسی System Reliability :

اولین مکان برای بررسی مشکلات در ویندوز ۷ مشاهدهٔ بخش Action Center می‌باشد.این بخش مرکز اصلی‌ برای ثبت تمام اتفاقات خوب و بدی است که در سیستم شما رخ میدهد.

در نوار Task bar, سمت چپ ساعت پرچم سفید رنگی قابل مشاهده است,با کلیک بر روی این پرچم و انتخاب لینک Open Action Center , صفخه ای برای شما باز خواهد شد که شامل دو عنوان است:Security و Maintenance.

بخش security در واقع ابزارهای دخیل در امنیت سیستم را نشان میدهد. با انتخاب قسمت maintenance و انتخاب قسمت view reliability history می‌‌توانید موارد کلی‌ رخ داده در سیستم را با تاریخ ثبت شدهٔ آن مشاهده کنید.

این بخش حوادث رخ داده در سیستم شما را به صورت تقویمی که بر حسب روز یا هفته نیز قابل نمایش است نشان میدهد.شاید برای شما جالب باشد که بدانید این اطلاعات چگونه جمع آوری و به روز می شوند؟ در جواب این سوال باید گفت که این اطلاعات از طریق بخش event logs و event trace data که توسط یک task برنامه ‌ریزی شده, در هر ساعت توسط Scheduled Task اجرا شده و سپس جمع آوری و بروز میشوند.

اطلاعات نمایش داده شده شامل خطا‌های سیستم و خطا‌های مربوط به application‌ها, بعلاوه اطلاعات مربوط به اخطار‌ها و نیز آگاهی‌ از آخرین update درایور‌ها می‌باشد. بعد از انتخاب یک روز یا هفته میتوانید جزئیات مربوطه را در پایین صفحه مشاهده نمایید.اطلاعات بیشتر با انتخاب لینک view all problem reports در پایین صفحه قابل مشاهده خواهد بود.

در این قسمت می توانید اطلاعات جزئی تری را در مورد هر report مشاهده نمایید.برای مثال شکل زیر بیانگر متوقف شدن برنامه IE می‌باشد که جزئیات آن نیز قید شده است.

شاید به نظر بیاید که این مشخصات تکنیکی چه کاربردی میتواند داشته باشد؟ جواب را با تشریح مثال فوق خواهیم داد.همانگونه که در شکل می‌بینید قسمتی‌ mark شده است،با جستجوی این مشخصه در google می‌توان اطلاعات تکمیلی را به دست آورد.

مثلا در این مورد به این نتیجه رسیدم که remove کردن این فایل که باعث به وجود آمدن مشکل فوق شده است میتواند مشکل را حل نماید،بعد از پیدا کردن و پاک کردن این فایل مشکل برطرف گردید.

اما این بدین معنا نیست که همیشه remove کردن فایل میتواند مشکل را حل کند بلکه باید برای اینکار اطلاعات بیشتری را جمع آوری و سپس اقدام کرد،در مثال فوق این فایل باعث اضافه شدن یک منوی اضافی به IE میشد که با پاک کردن آن مشکل برطرف گردید.

استفاده از Device Manager:

این امکان با پیدایش ویندوز ۹۵ معرفی شد که برای بررسی وضعیت سخت افزارهای نصب شده بر روی سیستم بسیار مهم است. به دلیل اینکه سخت افزار کامپیوتر بسیار integrated می‌باشد،بعد از باز کردن این بخش از control panel از منوی view گزینهٔ show hidden device را تیک بزنید.این کار باعث میشود که اجزای نرم افزاری و سخت افزاری integrated که در حالت عادی نشان داده نمیشوند دیده شوند, با باز کردن گزینهٔ Non-Pnp, device‌های مادر بورد که plug & play نیستند نشان داده خواهند شد،با اینکار device که مشکل داشته باشد و مشاهده نشود را میتوانید شناسایی و نسبت به حل مشکل آن اقدام کنید.

چک کردن درایورهای sign شده با Sigverif:

اگر علامت زرد یا قرمز رنگی‌ را بر روی یکی‌ از driver‌های نصب شده مشاهده کردید،محیط command را باز کرده و تحت مجوز admin (Run as administrator) دستور sigverif را تایپ کنید.این دستور گزارشی از driver‌های sign شده را ایجاد خواهد کرد.

بعد از اجرای دستور و ایجاد گزارش در صورتی که درایور unsign داشته باشید با مراجعه به سایت سازنده یا supporter با update کردن درایور مربوطه مشکل را حل کنید.

نگاهی عمیق تر با Driver Verifier :

ویندوز ۷ در برگیرندهٔ ابزاری به نامه driver verifier می‌باشد که وظیفهٔ آن شناسایی درایور‌هایی‌ است که ممکن است در فراخوانی آنها ویندوز با مشکل مواجه شده و آسیب ببیند. محیط ‏command‏ را باز کرده و تحت مجوز ‏admin‏ (‏Run as administrator‏) دستور verifier‏ را تایپ کنید.

با اجرای این دستور یک محیط گرافیکی باز خواهد شد که امکانات وسیع‌ تری را علاوه بر تست درایور‌های unsign در اختیار شماقرار می دهد از قبیل تست تنظیمات IRQ و I/O. استفاده از این ابزار باعث میشود تا در موقع بروز مشکل برای درایور اطلاعات بیشتری را در مورد سازنده و همچنین نیاز‌های سیستم خودتان بدست آورید.برای اطلاعات بیشتر می توانید به این سایت مراجعه نمایید:

http://www.microsoft...7driverver.mspx

[روبیک 1204]

یکی از مهم ترین بخش هایی که باید هر کاربر حرفه ای یا همان دوستان گیک خودمان بدانند چگونگی troubleshoot یا عیب یابی کردن ویندوز است. پس اگر دوست ندارید پس از هر باری که در ویندوز به مشکلی بر می خورید ویندوز خود را دوباره نصب نکنید در ادامه این نوشتار با ما همراه شوید.

بررسی :System Information (msinfo32.exe)

در صورتی که بخواهید جزئیات بیشتری را در باره نرم افزار و سخت افزار‌های سیستم خود بدانید این ابزار میتواند وسیلهٔ مفیدی برای شما باشد. این قسمت شامل چندین بخش می‌باشد که به معرفی‌ هر کدام خواهیم پرداخت:

System Summary-:

همانگونه که از اسم این قسمت هم مشخص است،در واقع در این بخش نگاهی‌ اجمالی به مشخصات سیستم خواهیم داشت،مشخصاتی از قبیل نام کامپیوتر، پردازنده، ورژن BIOS سیستم، مشخصات RAM ،Page File و ….

Hardware Resources-:

این بخش جزئیاتی دربارهٔ آدرس‌های I/O و اینکه بوسیلهٔ کدام device خاص یا motherboard مورد استفاده قرار میگیرند را نشان می‌‌دهد،یکی‌ از زیر بخش‌های این قسمت IRQ یا همان Interrupt Request می‌باشد که بیشتر مورد استفادهٔ software or hardware developer‌ ها بوده در واقع وقفه‌های سیستمی‌ را نشان میدهد.

Components-:

این بخش شامل اطلاعات بسیار مهمی‌ است که در بسیاری از موقع برای یافتن علت اصلی‌ خطا در سیستم میتواند موثر باشد،این بخش شامل ،, keyboard and mouse, modems, NICs, ports, drives, printer drives, USB, audio and video codecs, CD-ROMs, digital audio, video, می‌باشد،اما شاید مهمترین بخش در این قسمت Problem Devices می‌باشد که device‌هایی‌ را که دارای مشکل هستند در این قسمت نشان میدهد. یا به عبارتی driver‌هایی‌ را که load نشده اند به نمایش می‌گذرد.

Software Enviroment-:

این بخش هم جزئیاتی دربارهٔ موارد زیر نشان میدهد:

System drivers,running tasks,loaded dlls,services listing,startup programs

از جمله قسمت‌هایی‌ که میتواند در موقع خطا یابی‌ کاربرد بالایی‌ داشته باشد می‌توان به running tasks ، startup programs و نیز windows error reporting اشاره کرد.

اجرای Troubleshooting Wizard:

Troubleshooting wizard از جمله بخش‌هایی‌ است که در ویندوز ۷ بسیار تقویت شده و انتظار میرود که در ویندوز ۸ نیز این ابزار قویتر شود.برای دستیابی به این wizard بر روی ایکون troubleshooting در control panel کلیک کرده و صفحه ا‌ی برای شما باز میشود.در این صفحه میتوانید wizard را برای قسمت‌های مهم سیستم چه سخت افزاری و چه نرم افزاری اجرا کنید.همان طور که در شکل می‌بینید این قسمت شامل ۵ بخش میشود:

حال برای مثال wizard را برای Hardware اجرا می‌کنیم تا در صورتی که مشکلی‌ از لحاظ سخت افزاری و درایور‌های مربوط به آن باشد آن را برسی‌ کند:

برای اینکار روی hardware and devices کلیک می‌کنیم در صورتی که مشکلی‌ وجود داشته باشد آن را به ما نشان خواهد داد و صفحه‌ی مانند شکل زیر باز خواهد شد:

همانطور که ملاحظه می‌کنید driver مربوط به دستگاه Bluetooth به درستی‌ نصب نشده یا اصلا نصب نشده است! حل اگر شما بر روی Apply This Fix کلیک کنید ویندوز شروع به جستجو برای یافتن راه حل برای این مشکل خواهد کرد.

شاید برای شما سوال باشد که ویندوز چگونه میتواند با هوشمندی این کارها را انجام دهد؟جواب این سوال در مسیر زیر نهفته است: windows\diagnostics

هر گاه که شما یکی‌ از ایکون‌های بخش troubleshooting wizard را اجرا می‌کنید در پشت صحنه سیستم applet‌هایی‌ را در محیط Power Shell اجرا می‌کند در واقع این applet‌ها به وسیلهٔ script‌هایی‌ که در مسیر فوق برای power shell نوشته شده است اجرا میشوند.

اما نکتهٔ مهمی که وجود دارد این است که برای خطا یابی‌ در بسیاری از موارد نیازی نیست که شما حتما به این قسمت مراجعه کنید بلکه ویندوز بروز مشکل در هر device یا بخش را با علامت زرد رنگی‌ در کنار همان device به شما نشان خواهد داد و با کلیک بر روی این علامت در واقع wizard troubleshooting اجرا می شود.

Windows Memory Diagnostics

یکی‌ از اجزای مهم هر سیستم کامپیوتری Memory آن می‌باشد که بروز کوچکترین مشکل در آن میتواند مشکلات زیادی را ایجاد کند،اما ویندوز ۷ برای جلوگیری یا بررسی مشکلات در این بخش ابزار ویژه‌ای را در نظر گرفته است. برای دسترسی به این ابزار کافیست در قسمت search مربوط به start کافیست این عبارت را تایپ کنید:windows memory diagnostic و برنامهٔ نشان داده شده را اجرا کنید.

حال اگر گزینهٔ اول را انتخاب کنید سیستم بلافاصله reset شده و با فشار دادن دکمهٔ F1 شروع به خطا یابی‌ memory خواهد کرد در صورت انتخاب گزینهٔ دوم سیستم زمان دیگری که دوباره شروع به کار کند بررسی memory را اجرا خواهد کرد.ناگفته نماند که راه‌های دیگری هم برای اجرای این ابزار وجود دارد مانند زمانی‌ که System Recovery را انجام می‌دهید.اما زمان اجرای memeory test با انتخاب‌هایی‌ از قبیل زیر مواجه خواهید شد:

Basic: شامل موارد MATS+،IN win 7 VC،SCHCKR

Standard: شامل تست های basic به اضافه LRAND, Stride6, CHCKR3, WMATS+ WINVC

Extended: شامل تست های standard به اضافه MATS+ without cache, Stride38, WSCHCKR, Wstride-6, CHCKR4, WCHCKR3,ERAND, Stride6 without cache, CHCKR8

البته دانستن تست های فوق ضروری نمی باشد چرا که این تست ها الگوریتم های ریاضی می باشد که اکثرا با مبحث گراف ها پیوند می خورند.

بد از اجرای تست سیستم reset شده و زمانی‌ که ویندوز بالا می‌‌آید یک notification bubble در پایین نمایش داده میشود اکنون میتوانید برای دیدن جزئیات تست به قسمت Event Viewer سیستم مراجعه کنید(Event ID 1201)، البته در آینده بیشتر دربارهٔ event viewer بحث خواهیم کرد.

اما چند نکته که باید به آنها دقت کرد:

-اگر سیستم شما دارای دو memory card باشد برای تشخیص مشکل ،هرکدام از memory‌ها را مجزا بر روی سیستم قرار داده و memory test را انجام دهید.

- بسیاری از مشکلات مربوط به memory در واقع heat-related یا مربوط به درجه حرارت است بنا بر این بهتر است تست را بعد از اینکه سیستم کمی‌ خنک تر شد انجام دهید.

البته بحث درباره روش های خطایابی بحث مفصل و پیچیده ایست، اما سعی شده که در این مجموعه بیشتر بحث های استاندارد مورد بررسی قرار گیرد در بخش بعدی درباره Event viewer و Roll Back Driver و سایر ابزارهای Built-in سیستم صحبت خواهیم کرد.