آموزش اورکلاک پردازنده AMD 1090T و کارت گرافیک EVGA 240 DDR3 توسط red30b

[red30b 258]

بنام خدا

با سلام خدمت همه اساتید و دوستان گل لیونی , بخصوص جناب حسینی عزیز که همیشه پیشرو در ایجاد چنین فضاها و رقابتهایی بودن که جای بسی تشکر و قدردانی دارد.

پیش از شروع آموزش اورکلاکینک ؛ بهتر دیدم مسائلی رو که هم در اور کردن پردازنده و هم گرافیک وجود دارد بیان کنم و سپس به معرفی اجزا و نرم افزارهای این حرفه و هنر بپردازم .

مقدمه :

برای شروع مطالب و مباحثی که پیرامون اورکلاک پردازنده های AMD وجود دارد را به زبانی ساده بیان و در صورت لزوم به شرح هر کدام میپردازیم :

South Bridge یا SB یا پل جنوبی :

پل جنوبی وظیفه کنترل دستگاه های ورودی و خروجی را بر عهده دارد و واسطه ای برای اعمال فرکانس های پایه (Reference ) به قسمت های مختلف سیستم می باشد . لازم به ذکر است این فرکانس های پایه توسط یک کریستال بسیار دقیق به همراه یک آی سی Clock Generator تولید می شوند .

North Bridge یا NB یا پل شمالی

پل شمالی وظیفه کنترل گذرگاه های PCI-Express و Hypertransport را برعهده دارد و در واقع پلی جهت ارتباط سایر دستگاه های ورودی و خروجی با پردازنده مرکزی می باشد .

Northbridge Speed :

این عبارت با نام های دیگری نظیر NB SPEED وNB Clock Frequency نیز نامیده می شود . مقدار این عبارت فرکانس کاری چیپ پل شمالی تعبیه شده در پردازنده را تعیین می کند . برای مثال مقدار این فرکانس در پردازنده های سوکت AM2+ بین 1800 تا 2000 مگاهرتز می باشد.

افزایش بیش از حد این فرکانس به شدت ناپایداری را به دنبال دارد و به صورت خفیف باعث افزایش پهنای باند حافظه اصلی و حافظه نهان سطح 3 ( L3 Cache ) می شود .

HyperTransport Link Speed :

این عبارت با نام های دیگر نظیر HT Link Frequency ، HT Link Speed و Frequency HyperTransport نیز نامیده می شود.

پردازنده های کنونی AMD توسط 2 گذرگاه با دیگر قسمت های موجود ارتباط برقرار می کنند . یکی از طریق گذرگاه Memory Bus با حافظه اصلی و دیگری از طریق گذرگاه HyperTransport با چیپست پل شمالی و در نهایت با سایر قسمت ها ارتباط بر قرار می کند .

HyperTransport یک تکنولوژی برای اتصال نقطه به نقطه (point -To- point) بین مدارات مجتمع است. از مزایای این گذرگاه می توان به پهنای باند بالا ،تاخیر زمانی ( Latency ) کم و سازگاری مناسب اشاره کرد . این فرکانس هیچ گاه از مقدار NB Clock Frequency تجاوز نمی کند . همچنین مقدار این فرکانس با توجه به نسخه تکنولوژی HyperTransport به کار رفته در پردازنده متفاوت می باشد . برای مثال در آخرین پردازنده های عرضه شده توسط کمپانی AMD که در آن ها از Hyper Transport نسخه 3.0 استفاده می شود ، این گذرگاه با فرکانس 2.0 گیگاهرتز فعالیت می کند .

برای اورکلاک پردازنده های AMD دو راه وجود دارد :

1- افزایش ضریب پردازنده ( CPU Multiplier ) :

یکی از آسان ترین روش های اورکلاک پردازنده همین روش می باشد . ولی این ضریب در پردازنده های معمولی قفل شده است . در واقع نمی توان این ضریب را بیشتر از مقدار نامی خود تغییر داد و فقط در پردازنده های سری Black Edition کمپانی AMD این امکان وجود دارد . برای مثال در پردازنده AMD Phenom II X6 1090 Black Edition که با فرکانس هسته 3.2Ghz و با ضریب نامی 16 عرضه می شود ، برای اورکلاک این پردازنده چنانچه مقدار ضریب پردازنده را افزایش دهیم، به ازای افزایش هر واحد ضریب پردازنده، 200Mhz به فرکانس نامی هسته پردازنده اضافه می شود .

2 – افزایش مقدار فرکانسReference Clock :

افزایش فرکانس Reference Clock عامیانه ترین روشی است که جهت اورکلاک در سیستم های مبتنی بر پرازنده های AMD مورد استفاده قرار می گیرد . اما همانطور که در روش های محاسبه فرکانس قسمت های مختلف سیستم مشاهده کردید، با افزایش این فرکانس ، همزمان فرکانس های Northbridge ، HyperTransport و Memory نیز افزایش خواهد یافت . از طرفی با افزایش بیش از حد فرکانس های یاد شده ، پایداری سیستم با چالش روبه رو خواهد شد . لذا باید با انتخاب ضریب های مناسب برای 3 فرکانس یاد شده، فرکانس آن ها را به مقادیر پیش فرض نزدیک کرد .

نکته مهم : پردازنده های AMD سری فنوم به هنگام اورکلاک به شدت تابع دما هستند ؛ به طوری که هرچه دما در هنگام اورکلاک پایین نگه داشته شود دستیابی به فرکانسهای بالاتر امکان پذیرتر میشود.

اینک سراغ مطالبی راجع به اورکلاک کارت گرافیک میرویم تا با آشنایی بیشتر اورکلاکی پایدار و ایمن داشته باشیم :

کارت گرافیک یکی از قطعاتی است که اورکلاک نسبتا ساده ای را نسبت به سایر قطعات سخت افزاری کامپیوتر دارد .

Memory Clock :

فرکانس مموری کارت گرافیک میباشد و میتوانید آن را تا مقدار معینی افزایش دهید و در کارت های گرافیک سری Lightning و Hawk که قابلیت افزایش ولتاژ مموری دارند نیز میتوانید ولتاژ مموری رو افزایش داده و به فرکانس های بالاتری دست پیدا کنید.

Core clock & shadre clock :

فرکانس هسته (Core Clock) و فرکانس سایه زن (Shader Clock) که در نرم افزار MSI AFTER BURNER سمت راست آنها دکمه ای به اسم Link وجود دارد که اگر فعال باشد هاله سبز رنگ دو مقدار فرکانس هسته و سایه زن را احاطه کرده و با افزایش هر کدام دیگری با نسبت 1/2 بالا میرود به این صورت که فرکانس سایه زن نصف فرکانس هسته میباشد و بالعکس و در کارت های انویدیا شما میتوانید این دو مقدار را از حالت لینک خارج کنید و هر کدام رو جداگانه افزایش دهید.

مطالب مربوط به فن و دمای هسته گرافیک را درزمان کار با نرم افزار های مربوطه ذکر خواهم کرد .

معرفی قطعات :

Mainboard: ASRock 970 Extreme4

CPU: AMD Phonem II X6 1090

Ram: Corsair Vengeance 2*4GB 1600 DDR3

VGA:EVGA GT240 DDR3

Fan: Thermalright Macho HR-02

Power: Green GP885B

معرفی نرم افزارها :

نرم افزار هایی که بنده برای اورکلاک پردازنده استفاده کردم شامل :

Cpu-Z : جهت مونیتوریک فرکانس کاری پردازنده و رم

OCCT : جهت ایجاد استرس بروی پردازنده جهت حصول اطمینان از پایداری پردازنده در فرکانس کاری اورکلاک شده

wPrime : جهت بررسی کارایی و پایداری پردازنده

HWMonitor : نرم افزار مونیتورینگ دمای اجزای کامپیوتر

نرم افزارهای اورکلاک کارت گرافیک :

Gpu-Z : نرم افزاری جهت مونیتوریگ کلاک ها و دمای کارت گرافیک

MSI Afterburner : نرم افزار اورکلاک و تست پایداری کارت گرافیک به وسیله نرم افزار همراه ( Kombustor )

3DMark Vantage : نرم افزاری جهت تست کارایی و پایداری کارت گرافیک و پردازنده

دوستان نرم افزار برای تست بسیار زیاد هست , منتها من به جهت طولانی نشدن مبحث به همین مقدار بسنده کردم.

اورکلاکینگ عملی :

ابتدا به اورکلاک پردازنده میپردازیم

همان طور که در بالا اشاره شد 2 راه برای اورکلاک پردازنده های AMD وجود دارد :

1- اورکلاک از طریق افزایش Multiplier :

برای اینکار وارد بایوس مین برد شده و به قسمت OC Tweakr میرویم ؛ Mutiplier/Voltage Change رو از حالت Auto به حالت Manual تغییر میدیم ؛ تعدادی گزینه باز میشه که ما فقط با CPU Frequency Multiplier و CPU Voltage کار خواهیم کرد , برای شروع مقدار CPU Frequency Multiplier رو از 16 به 16.5 تغییر داده و فرکانس کاری پردازنده را به 3300 میرسانیم ( 200*16.5 ) کلید F10 را فشرده و تغییرات را ذخیره میکنیم . در صورتی که با موفقیت وارد ویندوز شدیم توسط نرم افزار OCCT پایداری پردازنده را در فرکانس کاری تست و در صورت ناپایداری و مواجه شدن با صفحه آبی ( Blue Screen ) ؛ دوباره وارد بایوس شده شده و مقداری ولتاژ کاری پردازنده رو بالاتر میبریم و دوباره پردازنده را تست میکنیم . بنده مقدار Multiplier را به مقدار 17.5 افزایش میدهم و ولتاژ پردازنده را تا 1.3 افزایش میدهم و تست پایداری با موفقیت پاس میشود :

اینبار مقدار Multiplier را به 19.5 تغییر داده و به فرکانس کاری 3900 میرسیم . ولتاژی که توانستم پردازنده را پایدار نگه دارم مقدار 1.375 بود .

نکته مهم : اورکلاک از طریق افزایش Multiplier برای پردازنده های Black edition شرکت AMD امکان پذیر هست و سایر پردازنده های این شرکت با ضریب بسته عرضه می شوند .

2– افزایش مقدار فرکانسReference Clock :

برای اینکار وارد بایوس شده و به قسمت OC Tweaker میرویم , OverClock mode رو از حالت Auto به Manual تغییر داده و مقدار CPU Frequency رو مرحله به مرحله بالا میبریم ( فرکانس کاری پردازنده به این صورت محاسبه میشود : فرکانس پردازنده * مالتی پلیر به عنوان مثال پردازنده 1090 با فرکانس کاری 3200 , فرکانس هسته 200 * مقدار مالتی پلیر 16 ) و همزمان ولتاژ پردازنده رو تا رسیدن به پایداری کامل افزایش میدهیم .

نکته ای که در اورکلاک بروش افزایش فرکانس مرجع مطرح هست این است که با افزایش فرکانس مرجع مقدار NB Frequency و به تبع اون HT Bus Speed نیز افزایش پیدا میکنه که باعث ناپایداری خواهد شد ؛ پس بهتر است سعی کنید به صورت دستی این مقدار رو پایین نگه دارید و حدود 2000 باشد .

بنده فرکانس مرجع رو به مقدار 230 افزایش میدهم , فرکانس پردازنده به عدد 3680MHz خواهد رسید , بعد از تست ولتاژ های مختلف بنده تونستم پردازنده رو در ولتاژ 1.3375 استیبل کنم . و مقدار NB Frequency و HT bus Speed افزایش پیدا کرده بودند که به صورت دستی به مقدار 2070 کاهش پیدا کرد . از طرف دیگر چون فرکانس کاری رم هم با افزایش فرکانس مرجع پردازنده افزایش پیدا میکند و از اونجایی که بنده قصد اورکلاک رم رو نداشتم این مقدار رو هم به صورت دستی کاهش دادم .

یک روش دیگر هم برای اور پردازنده توسط مادربردهای شرکت Asrock وجود دارد که به صورت اتوماتیک این کار را انجام داده و تا حدودی خوب عمل میکند . برای اینکار از قسمت OC Tweaker ؛ گزینه OC Mode را از حالت Manual Mode به حالت CPU OC Mode تغییر داده و از قسمت Load Optimized CPU OC Setting درصد اورکلاک مورد نظر رو انتخاب میکنیم .

نکته ای که در این روش وجود داره این است که چون این اور از طریق افزایش فرکانس مرجع صورت میگیرد ؛ در صورتی که ناپیداری در پردازنده مشاهده شد ؛ میتوان ولتاژ را به صورت دستی بالاتر برد یا فرکانس NB را کاهش داد .

نتایج تست کارایی پردازنده با نرم افزار wPrime :

نکته مهم قبل از استفاده از این نرم افزار تعیین تعداد هسته پردازنده میباشد ؛ برای این کار از قسمت Advanced Setting ؛ تعداد هسته را که به صورت پیشفرض روی عدد 1 است به تعداد هسته پردازنده تغییر میدهیم . برای بنده عدد 6 مورد نظر است .

لینک ولید

[red30b 258]

اورکلاک کارت گرافیک :

توضیحات مربوط به اصطلاحات کارت گرافیک در بالا داده شد ؛ پس مستقیما به سراغ کار اورکلاک میرویم.

کارت گرافیک مورد تست EVGA GT 240 1G DDR3 مباشد .بنده برای اورکلاک این کارت نرم افزار MSI Afterburner را که یکی از قویترین نرم افزار ها در این زمینه میباشد را مورد استفاده قرار دادم .

برای اورکلاک کارت گرافیک ؛ ابتدا مقدار Core Clock را به مقدار 10 واحد افزایش داده و Apply میکینم . سپس کار را تحت فشار و تست قرار میدهیم تا از پایداری آن اطمینان حاصل کنیم . دوباره مقدار 10 واحد افزایش میدهیم و کارت را تحت استرس قرار میدهیم , اینکار رو تاجایی ادامه میدیهم که کارت ناپایدار شود . بنده در فرکانس 600 به ناپایداری رسیدم و با کاهش به مقدار 595 کارت کاملا پایدار شد.

اینبار تنظیمات را به حالت Default برگردانده و مقدار Memory Clock را افزایش میدهیم و تست میکنیم تا به ناپایداری برسیم . کارت بنده در فرکانس مموری 990 ناپایدار شد و در 980 کاملا پایدار بود .

چون Core Clock و Shader clock در اتباط مستقیم با هم هستند ؛ بنده نرم افزار را جوری تنظیم کردم که به صورت لینک ( هاله سبز دور این دو پارامتر ) در ارتباط باشند و به صورت اتوماتیک مقدار Shader Clock توسط نرم افزار تنظیم گردد.

نکته ای که در اور کارت گرافیک وجود دارد و بسیار محدودیت ایجاد میکند ولتاژ کاری آن میباشد ؛ به طوری که در کارت هایی که امکان افزایش ولتاژ به صورت نرم افزاری وجود دارد با رسیدن به فرکانس های ناپایدار با افزایش جزیی ولتاژ میتوان به فرکانس بالاتری نیز دست یافت ولی مساله کنترل دما مطرح خواهد بود .

متاسفانه کارت گرافیک بنده امکان تغییر ولتاژ به صورت نرم افزاری را نداشته و فقط از طریق ولت مد میتوان ولتاژ را افزایش داد که خود مبحثی دیگر بوده و مقاله ای جداگانه را میطلبد.

نکته : بنده برای تست پایداری کارت گرافیک از نرم افزار MSI Kombustor استفاده کردم که با حرف K در نرم افزار مشخص شده .

برای ذخیره تنظیمات هم میتوانید از قسمت Profile یکی از اعداد را انتخاب و گزینه Save را کلیک نمایید.

دوستانی هم که مشکل دما یا نا هماهنگی میزان دور فن گرافیک رو دارند میتوانن به صورت دستی دور فن را برای دماهای مختلف تنظیم نمایند . ( برای فن کارتهایی که امکان تنظیم دور به صورت نرم افزاری وجود دارد ) :

نتایج تست 3DMark Vantage قبل و بعد از اورکلاک پردازنده و کارت گرافیک :

نکته جالبی که در مورد این کارت گرافیک وجود داشت ؛ خنک بودن اون در طول تست ها با فرکانس های اور شده بود و بالاترین دما در طول تست 48 درجه بود . بالاترین دمای پردازنده هم به لطف فن خوب Macho 55 درجه و برای هسته ها 40 درجه بود.

امیدوارم توانسته باشم کمکی به دوستانی که اطلاعاتی در این زمینه نداشتند یا اطلاعات به صورت کم و جسته گریخته بوده کرده باشم . اگر کمی یا کاستی بوده به بزرگواری خودتون ببخشید.

با آرزوی توفیق برای تک تک دوستان

اینم لینک دانلود کل اموزش در غالب یک فایل Word

ویرایش شده دسامبر 4, 2012 توسط red30b

[red30b 258]

بخاطر اینکه طولانی نشه ؛ بنده خلاصه وار توضیح دادم ؛ ولی اگه جایی نا مفهوم و گنگ بود سوال کنید تا توضیح بیشتری بدم .

ویرایش شده دسامبر 7, 2012 توسط red30b

[Poorya_Lion 4740]

بسیار بسیار عالی بود.

هم پردازنده و هم کارت گرافیک رو خیلی خوب توضیح دادید ولی کاش عکس ها رو روی لیون آپلود می کردید . الان چند عکس موجود نیستش.

 

با اجازتون چند سوال مطرح کنم.

 

1) افزایش یا کاهش shader clock چه تاثیری روی راندمان و پایداری داره ؟ اگر از حالت x2 خارجش کنیم می تونیم به فرکانس بالاتر برسیم ؟

2) دلیل فنی که کارتتون ولتاژ نمی گیره چیه ؟

3) فرکانس HT چیه ؟ باید بیشتر از NB باشه یا کمتر یا به همدیگر ربطی ندارند ؟ تاثیرش توی راندمان سیستم و اور چیه ؟

 

با تشکر از مقاله بسیار زیبا و کاملتون @};-

[red30b 258]

سلام پوریا جان , آقا تاپیک رو منور کردید 

در مورد آپلود عکس ها حق با شماست ؛ منتها بنده وقتی میخواستم آپلود سنتر رو باز کنم دوباره صفحه انجمن رو باز میکرد و این روند ادامه داشت و نشد که اینجا اپلود کنم . 

 

واما در مورد سوالات ؛ باید بگم شما استاد ما هستید و ما داریم پیش بزرگانی مثل شما درس پس میدیم , به همون ترتیب که پرسیدید جواب ها رو میدم :

1- در صورتی که از حالت link خارج بشه میشه مقدار جزئی فرکانس کاری shader clock را بالاتر برد منتها بعد از یه مقدار اور کردن کارت دچار ناپایداری میشه ؛ از طرفی چون مقدار های shader clock و core clock  در ارتباط با هم هستند و اور shader clock به تنهایی باعث افزایش جزیی پرفورمنس میشه که زیاد قابل توجه نیست , از طرفی نخواستم مقاله طولانی تر بشه ؛ برای همین به صورت لینک شده اور کردم , وگرنه دوستان میتون از حالت لینک خارجش کنن و مقداری shader clock رو بالاتر ببرن ( تا جایی که کارت ناپیداری نشون بده ) .

 

2- دلیل اینکه کارت به صورت نرم افزاری افزایش ولتاژ پیدا نمیکنه برمیگرده به PWM Controller کارت , همون طور که میدونید 2 نوع PWM Controller وجود داره که یکی ولتاژ ثابت رو اعمال میکنه و نوع دیگه اون ولتاژ متغییر , همین قضیه رو در PWM Controller فن گرافیک هم شاهد هستیم . ( افزایش و کاهش دور فن به صورت نرم افزاری ) , PWM Controller به کار رفته در کارتهای ارزون قیمت چون ولتاژ ثابتی رو اعمال میکنن نمیشه به صورت نرم افزاری تغییرشون داد و حتما باید به صورت ولت مود عمل کرد .

 

در مورد سوال سومتون همون بالا توضیحاتی داده شده که مقدار HT نمیتونه بیشتر از مقدار NB باشه و مرتبط با هم هستند.مقدار جزیی اورش میتونه توی زمان پاسخ دهی و آدرس دهی تاثیر بذاره ولی از یه مقدار به بالا موجب ناپایداری میشه و توصیه میشه این مقدار از 2000 تجاوز نکنه .