معرفی و آنباکسینگ مادربرد Z170X-UD5؛ سرباز جان‌سخت گیگابایت

[nazi94 24]

در بازار مادربرد‌ها نه تنها کمبودی حس نمی‌شود، بلکه حتی گاهی تنوع بسیار زیاد محصولات به سردرگمی خریداران می‌انجامد. برخی بر این باور هستند که تفاوت خاصی میان محصولات برندهای مختلف وجود ندارد اما امروزه در انتخاب یک مادربرد، نه تنها باید به کارایی و قابلیت‌های ارتباطی مختلف توجه داشت، بلکه باید به زیبایی، اجزای با کیفیت، طول عمر و دوام بالا نیز اهمیت ویژه‌ای داد. در ادامه به معرفی و آنباکسینگ مادربرد جان سخت Z170X-UD5 گیگابایت می‌پردازیم.

راز دوام، پایداری و مقاومت بی همتای مادربردهای گیگابایت
همواره یکی از دغدغه های اصلی کاربران هنگام خرید مادربرد ، میزان دوام و مقاومت آن در شرایط محیطی مختلف است. از این رو اگر مادربرد انتخابی در برابر شرایط محیطی دشوار، از دمای بالا گرفته تا گرد و غبار و رطوبت بالا مقاوم باشد، مطمئناً خیال آنها را آسوده خواهد کرد. کمپانی تایوانی گیگابایت از جمله شرکت های سازنده مادربرد است که از سال ها قبل، به دوام و پایداری محصولات خود توجه خاصی داشته و مجموعه ای از فناوری های اختصاصی خود را تحت عنوان Ultra Durable (فوق العاده بادوام) یا به اختصار UD عرضه کرده است. کلیه محصولاتی که لوگوی Ultra Durable بر روی آنها نقش می بندد، با بکارگیری با کیفیت‌ترین اجزای روز دنیا و پیشرفته‌ترین خط تولید دنیا، طول عمر مثال زدنی را به ارمغان می‌آورند. با انتخاب یک مدل مادربرد از این سری، می‌توانید برای سالیان متمادی نسبت به کارکرد بی‌نقص، آن هم در دشوار‌ترین شرایط محیطی مطمئن باشید، سری Ultra Durable هیچگاه شما را نا‌امید نخواهد کرد. پیش از آنکه به معرفی جدیدترین مادربرد این سری پرآوازه بپردازیم، نخست نگاهی داشته باشیم بر معماری Skylake اینتل و چیپ ست Z170.

 نگاهی کوتاه بر چیپ ست Z170

پردازنده‌های Skylake، مبتنی بر سوکت LGA 1151 و چیپ ست‌های جدید سری 100 هستند. از این رو شما قادر به استفاده از آن‌ها با مادربردهای مبتنی بر چیپ‎ست‌های سری 9 نخواهید بود. با اینکه چیپ‎ست H170 کمتر بر روی کارایی بالا متمرکز است اما برای کاربری‌های معمولی نظیر سیستم‌های خانگی، پشتیبانی بهتری از مانیتور‌ها دارد. در همین حال چیپ‎ست Z170 به عنوان گل سر سبد چیپ‎ست‌های سری 100 اینتل، بالا‌ترین سطح از کارایی را در کنار امکان اورکلاک پردازنده و حافظه رم ارائه می‌کند. از این رو اگر خواهان تمامی قابلیت‌ها و امکانات جدید اینتل هستید؛ باید سراغ مادربرد‌های مبتنی بر چیپ ست Z170 بروید.

Z170 گستره کاملی از قابلیت‌های مختلف را در اختیار کاربران می‌گذارد. این چیپ‎ست رده بالای اینتل می‌تواند تا 6 درگاه SATA3 را در کنار پشتیبانی از شکاف‌های پرسرعت M.2 و U2 ارائه کند. البته درگاه‌های USB 3.1 نیز دیگر به یک قابلیت معمولی در مادربردهای مبتنی بر چیپ‎ست Z170 مبدل شده‌اند. از این پلتفرم می‌توان 16 لینک PCI Express 3.0 را که توسط خود پردازنده تامین می‌شود، در کنار 4 لینک دیگر که توسط چیپ ست اصلی تامین می‌گردد را انتظار داشت. شاید جالب باشد که بدانید در این پلتفرم 16 خط ارتباطی PCI-Express نسل 3.0 توسط پردازنده و 20 خط PCI-Express نسل 3.0 توسط چیپ‎ست اصلی کنترل می‌شود، از این رو تعبیه درگاه‌های پرسرعت SATA یا M2 که به خطوط PCI-Express نیاز دارند، بر کارایی شکاف‌های توسعه PCI-E برای نصب کارت‌های گرافیک حرفه‌ای امروزی هیچگونه تاثیر منفی نمی‌گذارد.

افزون بر افزایش تعداد خطوط ارتباطی PCI-Express (در مجموع 16+20 خط)، یکی دیگر از تغییرات مهم این پلتفرم، پشتیبانی از ماژول‌های حافظه DDR4 است. با اینکه ماژول‌های حافظه DDR4 چیز جدیدی نیستند اما اکنون با Skylake، اینتل آن‌ها را در پلتفرم معمولی خود به خدمت گرفته است که مطمئناً در رواج هرچه بیشتر ماژول‌های DDR4 بسیار موثر خواهد بود. بنابراین دیگر ماژول‌های حافظه پرسرعت و پرظرفیت DDR4 به پلتفرم X99 محدود نمی‌شود. از دیگر قابلیت‌های برجسته معماری Skylake می‌توان به Turbo Boost 2.0 ،Hyper Threading ،DMI 3.0، سه درگاه خروجی تصویر دیجیتال، شتاب دهی رمزگشایی کُدک‌های چند رسانه‌ای HEVC ،VP8 ،VVP9،AMC با پردازنده گرافیکی مجتمع و پشتیبانی از جدید‌ترین رابط‌های برنامه نویسی (API) نظیر DX12، OpenGL 4.4 و OpenCL2.0 اشاره کرد.

مشخصات اصلی مادربرد Z170X-UD5
Z170X-UD5 یک مادربرد بسیار مجهز است و از تمامی قابلیت‌های اصلی چیپ‎ست Z170 اینتل بهره می‌گیرد. با این حال گیگابایت خود نیز دست به کار شده و قابلیت‌ها و امکانات بیشتری را به این مادربرد اضافه کرده است. گیگابایت علاوه بر 6 درگاه SATA منشعب از چیپ ست اصلی، با تعبیه کنترلر ثانویه، در مجموع 8 درگاه SATA را فراهم کرده و از 7 درگاه USB 3.0 چیپ ست اصلی نیز به طور کامل بهره گرفته است. همچنین گیگابایت درگاه شبکه دوم مبتنی بر کنترلر ساخت اینتل را اضافه کرده است. این مادربرد در زمینه شکاف‌های توسعه PCI-E نیز تا دندان مسلح شده است. با این حال همانند اغلب مادربردهای Z170، از پیکربندی Way SLIا-2 و یا Way CrossFireXا-3 پشتیبانی می‌کند. با این حال شکاف توسعه PCI-E 3.0 16x سوم این مادربرد تنها دارای پهنای باند 4x است که البته آن هم با شکاف M2 مشترک است.

این مادربرد در مجموع دارای دو شکاف M.2 می‌باشد، از مجموع این دو شکاف، شکافی که پهنای باند آن با شکاف PCI-E 16x مشترک نیست، پهنای باند خود را با چهار درگاه SATA مشترک است. در ‌‌‌نهایت این مادربرد گسترده بسیار خوبی از درگاه‌های ارتباطی را با خود دارد. مشخصات Z170X-UD5 بسیار برانگیزنده است، به ویژه از آنجایی که جدید‌ترین فناوری‌های روز دنیا از جمله درگاه پرسرعت USB 3.1 مبتنی بر کنترلر اینتل را با خود دارد.
جعبه‌گشایی

گیگابایت در بهره گرفتن از نمای بیرونی جعبه محصولات خود عملکرد بسیار موفقی داشته و جعبه کارت‌های گرافیک و مادربردهای این کمپانی، در حافظه گیمر‌ها و کاربران مختلف در سراسر دنیا تا ابد نقش بسته است، از این رو مطمئناً مادربرد GA-Z170X-UD5 نیز از این قاعده مستثنی نیست. گیگابایت اسپانسر انحصاری مادربردهای BlizzCon است. بر روی نمای جلویی جعبه یک تصویر هنری از بازی Heroes of the Storm نقش بسته و اگر اندازه آن در سایز ATX نبود، شاید بسیاری را به اشتباه می‌انداخت و تصور می‌کردند که جعبه مربوط به کارت گرافیک است.

چیدمان و طراحی عناصر نمای جلویی جعبه بسیار شبیه آن چیزی است که در گذشته نیز شاهد بوده‌ایم. لوگوی گیگابایت در بالای همه عناصر نقش بسته و کمی پایین‎تر تصویر هنری از بازی Heroes of the Storm، مدل مادربرد؛ یعنی Z170X-UD5 قرار دارد. در‌‌ همان نمای جلویی، دو لوگوی مختلف خبر از یک مادربرد بسیار بادوام از سری Ultra Durable می‌دهند.

در بخش پشتی جعبه، گیگابایت قابلیت‌ها و امکانات کلیدی مادربرد را به تصویر کشیده است که گل سر سبد آن‌ها، درگاه پرسرعت USB 3.1 مبتنی بر کنترلر ساخت اینتل است. درگاه USB نوع C، شکاف توسعه PCI Express 3.0 مجهز به پوشش فلزی، درگاه M.2، درگاه شبکه دوقلو مبتنی بر کنترلر ساخت اینتل و همچنین مشخصات اصلی برد، دیگر عناصری هستند که در بخش پشتی جعبه ذکر شده است.

با باز کردن جعبه، مادربرد را داخل نایلون ضخیمی خواهید یافت که از آن در برابر ذرات معلق در هوا، رطوبت و الکتریسیته ساکن محافظت می‌کند.

افزون بر خود مادربرد، در جعبه اجزا و لوازم جانبی دیگری را خواهید یافت.
موارد موجود در جعبه:

• 4 عدد کابل SATA6G
• درپوش IO
• یک عدد پل Way SLIا-2
• کانکتور G برای هدرهای مربوط به پنل جلویی
• آویز درب با لوگوی گیگابایت و بازی Heros of the Storm
• برچسب گیگابایت
• دیسک حاوی درایور‌ها و نرم افزار‌ها
• دفترچه راهنما
• کارت گارانتی

با خارج کردن مادربرد از طلق ضخیمی که داخل آن قرار گرفته، شما یک برد مشکی مات با رنگبندی مشکی و طلایی را مقابل خود خواهید داشت. در نگاه نخست پیش از هرچیزی، حرارت گیرهای بزرگ مدار تغذیه و چیپ‎ست اصلی خودنمایی کنند که ترکیب رگه‌های طلایی با مشکی، جلوه زیبایی به آنها بخشیده است، عنوان Ultra Durable نیز به خوبی با رنگ طلایی که دارد بر روی حرارت گیر بالایی برد به مخاطب چشمک می‌زند.

درمدل قبلی این سری یعنی Z97X-UD5H، بیشتر از رنگ طلایی استفاده شده بود اما در این مدل جدید، مشکی رنگ غالب است که مچ شدن آن را با رنگبندی کیس‌های بیشتری آسان‌تر می‌کند. روشنی رنگ طلایی حرارت گیر‌ها از زوایای مختلف متفاوت است. می‌توان گفت که گیگابایت در ترکیب رنگ‌ها بسیار هنرمندانه عمل کرده و بی‌شک این حرارت گیرهای بزرگ، به خوبی از پس خنک نگه داشتن اجزایی که زیر آن‌ها قرار گرفته، بر می‌آیند.

در ساخت GA-Z170X-UD5 درست همانند دیگر مادربردهای گیگابایت طی چند سال اخیر، از خازن‌های جامد مشکی ژاپنی با مقاوت معادل فوق العاده پایین و طول عمر تضمینی 10،000 ساعت، چوک‌های با هسته فریت و ماسفت‌های با RDS پایین به منظور دوام هرچه بیشتر و بهره وری بهتر از انرژی استفاده شده است.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید، حرارت گیر نسبتاً کوچکی وظیفه خنک سازی چیپ ست Z170 را بر عهده دارد، از آنجایی که توان حرارتی این تراشه تنها 6 وات است، این حرارت گیر به خوبی دمای آن را مهار خواهد کرد. ارتفاع کم حرارت گیر مانع از تداخل آن با کارت‌های گرافیک بزرگ و تنومند می‌شود. برد در فرم فاکتور ATX طراحی شده و ابعاد آن 30.5 سانتی متر در 24.4 سانتی متر است.

در تصویر فوق، پشت برد را می‌بینید که به رنگ مشکی مات است. تنها بخش متفاوت آن، مدار ایزوله صدا است که توسط نواری رنگی تفکیک شده است. در پشت برد در مجموع 12 پیچ به چشم می‌خورد که وظیفه نگه داشتن حرارت گیر  چیپ ست اصلی و دو حرارت گیر مدار تغذیه را عهده دار هستند. همچنین پایه‌های محافظ فلزی شکاف‌های توسعه که به برد PCB لحیم شده‌اند، به چشم می‌خورد. لحیم کاری پشت برد بسیار صاف و ایده آل است که به لطف خط تولید پیشرفته گیگابایت ممکن شده است. در قسمت فوقانی پشت برد، بک پلیت استاندارد سوکت پردازنده قرار دارد که در نمونه مورد بررسی، ساخت کمپانی Foxconn است و از نظر تئوری، می‌بایست امکان نصب کلیه کولر‌های سازگار با این سوکت، وجود داشته باشد.

در کنار استفاده از اجزای با کیفیت و دست چین، یکی دیگر از برترهای این مادربرد، استفاده دو برابری از مس در ساخت برد PCB است، گیگابایت در ساخت مادربردهای خود، تا دو برابر مقدار معمول، از مس استفاده می‌کند. این کار باعث کاهش امپدانس مدار در برابر جریان و هچنین کاهش دما می‌شود. برد PCB این مادربرد از ترکیب ویژه‌ای ساخته شده که ظاهر خاصی به آن می‌بخشد. به گفته خود گیگابایت، چگالی بالای برد به افزایش مقاومت در برابر رطوبت می‌انجامد. تمامی درگاه‌های مادربرد به تراشه‌های ویژه‌ای به منظور محافظت در برابر شوک الکترواستاتیکی مجهز هستند و همانند همیشه، تراشه‌هایی به منظور محافظت از برد در برابر جریان و ولتاژ بالا نیز تعبیه شده است.

در اطراف سوکت LGA1151، اجزای معمول نظیر مدار تغذیه و حرارت گیرهای آن قرار دارند. دو حرارت گیر اطراف سوکت پردازنده اندازه مناسبی دارند و افزون بر آنکه برای خنک نگه داشتن اجزای حیاتی مدار تغذیه ایده آل به نظر می‌رسند، به دلیل ارتفاع مناسب، با کولرهای بزرگ و تنومند امروزی تداخلی ایجاد نمی‌کنند.

 پین (پایه)‌های سوکت پردازنده به ضخامت 40 میکرون طلا اندود شده‌اند تا دوام بیشتری داشته باشند. طلا نسبت به مس رسانایی بیشتری داشته و هم زمان کمتر اکسید و فرسوده می‌شود، با توجه به ظرافت و حساسیت سوکت پردازنده و اهمیت تک تک پایه‌های آن، طلا یک گزینه بسیار مناسب برای استفاده در ساخت سوکت پردازنده است. با این حال اگر سوکت پردازنده تماماً از طلای خالص باشد، مطمئناً هزینه بردار خواهد بود. از این رو استفاده از روکش طلا به صرفه‌تر است. گیگابایت از سوکت پردازنده‌ای با پوشش 40 میکرونی پایه‌ها از طلا بهره گرفته که رسانایی و دوام آن را افزایش می‌دهد. از تاثیرات مهم طلا می‌توان به افزایش جریان رسانی برای اورکلاکینگ و تماس بهتر پایه‌ها با پردازنده اشاره کرد.

چهار شکاف حافظه رم با کمی فاصله در سمت راست پردازنده قرار دارند، البته این بیشترین فاصله‌ای است که می‌توان شکاف‌های حافظه را در آنجا نصب کرد. با این حال احتمال تداخل ماژول‌های حافظه دارای حرارت گیر با ارتفاع زیاد با برخی کولرهای بزرگ وجود دارد. البته از آنجایی که این مشکل چیز جدیدی نیست، امروزه حرارت گیر اغلب ماژولهای حرفه‌ای، ارتفاع مناسبی دارند. طبق طراحی استاندارد، سوکت 24 پینی ATX در لبه مادربرد تعبیه شده است.

در بالای شکاف های حافظه، نود هایی به منظور اندازه گیری ولتاژ تبعیه شده اند که بیشتر می تواند در اورکلاکینگ حرفه ای و تحت نیتروژن مایع، مفید باشد.

در سمت راست شکاف‌های حافظه و بالا‌تر از کانکتور ATX، چندین قابلیت کاربردی گنجانده شده است. در این قسمت دکمه بزرگ قرمز رنگی برای روشن و یا خاموش کردن سیستم در صورت راه اندازی خارج از کیس و دکمه‌های reset، clear CMOS ECO و OC تعبیه شده است. همچنین یک نمایشگر LED برای خطایابی در مواقع بروز خطا از طریق نمایش کد، نصب شده است. دکمه ECO پارامترهای بایوس را به منظور کاهش مصرف انرژی و دکمه OC به منظور تنظیمات بهینه برای اورکلاکیگ خودکار، تغییر می‌دهد. کمی پایین‌تر از کانکتور ATX، یک کانکتور 4 پینی برای فن، دو هدر USB 3.0 و یک کانکتور تغذیه SATA برای جریان رسانی هرچه بهتر به شکاف‌های توسعه قرار دارد. برای کولر پردازنده دو هدر یکی سفید رنگ با عنوان CPU_FAN و دیگری مشکی با عنوان CPU_OPT تعبیه شده است. هدر CPU_OPT به طور ویژه برای تغذیه پمپ وا‌تر کولر‌ها در نظر گرفته شده است.

کمی پایین تر از سوکت پردازنده و نزدیک به شکاف PCI-E 16x اول ، یک فناوری انحصاری گیگابایت بر روی برد PCB جای گرفته که بطور اختصاصی برای اورکلاکینگ تعبیه شده است.  تراشه TURBO B-Clock یک تولید کننده پالس خارجی است که این امکان را به اورکلاکرها می بخشد تا فرکانس BCLK را با انعطاف بیشتری و برای دست یابی به کارایی و پایداری بیشتر، تغییر دهند. بر خلاف strap های 5% همیشگی با پردازنده های اینتل، به لطف TURBO B-Clock می توان فرکانس BCLK را در بازه 90 تا 500 مگاهرتز تغییر داد.

کمی بیشتر که برد خیره شوید، مدار سیستم صوتی با خازن‌های طلایی ساخت کمپانی ژاپنی Nichicon به چشم می‌آید که توسط لایه فیزیکی از برد اصلی جداسازی شده است. این نوار توسط LED‌هایی که در سمت پشتی برد قرار دارند، نورافشانی می‌شود.

پنل IO پشتی مادربرد که توسط فولاد ضد زنگ محافظت می‌شود، درگاه‌های مختلفی را شامل 3 درگاه USB 3.0، یک درگاه USB 3.1 نوع A، یک درگاه USB 3.1 نوع C، دو درگاه USB 2.0، دو درگاه شبکه مبتنی بر کنترلر ساخت اینتل، یک خروجی تصویر DVI، یک درگاه HDMI، یک درگاه DisplayPort، یک درگاه PS/2 و درگاه‌های صدا با TOSLINK در خود جای داده است.

این مادربرد سه شکاف توسعه PCI-E 16x دارد، دو شکاف اول در مجموع دارای پهنای باند 16x هستند که در صورت استفاده از شکاف نخست، شکاف دوم غیرفعال می‌شود، اما با بکارگیری هر دو آن‌ها، پهنای 16x نصف شده و بین هر دو آن‌ها تقسیم می‌شود، به این ترتیب در پیکربندی دوگانه، هر یک از شکاف‌های اول و دوم دارای پهنای 8x خواهند بود. شکاف سوم که در ظاهر 16x به نظر می‌رسد، تنها دارای پهنای گذرگاه 4x است و بر خلاف دو شکاف نخست که مستقیماً به پردازنده متصل هستند، این شکاف از چیپ ست اصلی ناشی می‌شود.

شکاف M.2 نزدیک به شکاف توسعه PCI-E 16x سوم، پهنای باند مشترکی با آن دارد و در صورت استفاده از هر یک از آن‌ها، دیگری غیرقابل استفاده می‌شود. هر چهار شکاف PCI-E 1x دارای پهنای گذرگاه 1x هستند و از چیپ‎ست اصلی منشعب می‌شوند. هر دو شکاف M.2 نیز دارای پهنای گذرگاه 4x PCI-E 3.0 هستند اما با بکارگیری هر دو آن‌ها، شکاف توسعه PCI-E 16x سوم و چهار درگاه SATA را از دست خواهید داد.

شکاف‌های توسعه PCI-E 16x به پوشش فلزی ویژه‌ای مجهز هستند که از آسیب فیزیکی به شکاف توسعه و مادربرد بر اثر نصب کارت‌های گرافیک سنگین وزن جلوگیری می‌کند. گیگابایت با این نوآوری، قدرت تحمل وزن بی‌نظیری را به شکاف‌های توسعه بخشیده است. به منظور تامین هرچه بهتر توان مورد نیاز کارت‌های گرافیک و بویژه در پیکربندی چندگانه، مادربرد قابلیت وصل کردن یک کانکتور SATA را نیز دارد.

در مجموع بر روی برد 8 درگاه SATA6Gb/s وجود دارد.

از مجموع 8 عدد درگاه SATA6Gb/s موجود؛ 6 عدد از آن‌ها از چیپ‎ست اصلی و دو عدد باقی مانده از کنترلر ثانویه ASMedia ASM1061 منشعب می‌شوند. این کنترلر از یک خط PCI-E 3.0 برای تامین 2 درگاه SATA6Gb/s بهره می گیرد.

همچنین سه کانکتور SATA Express نیز وجود دارد که هر یک از آن‌ها، با ترکیب دو درگاه SATA تامین می‌شود. تمامی 7 درگاه USB 3.0 مادربرد که چهار عدد آن در پنل پشتی قرار دارد، از چیپ‎ست اصلی مادربرد منشعب می‌شود.

یکی از نکات برجسته این مادربرد که گیگابایت به طور ویژه‌ای روی آن مانور می‌دهد، بکارگیری تراشه دو منظوره Alpine Ridge اینتل است. در اغلب مادربردهای دارای درگاه USB 3.1 از کنترلرهای ارزان قیمت و معمولی ساخت کمپانی ASMedia استفاده می‌شود، اما گیگابایت بهترین کنترلر USB 3.1 دنیا را برگزیده است. این تراشه یک کنترلر دو منظوره برای هر دو USB 3.1 و Thunderbolt 3. 0 است، اما از آنجایی که پشتیبانی از Thunderbolt 3.0 در کنار USB 3.1 به منابع سخت افزاری و دو خط ارتباطی PCI-E بیشتر نیاز دارد، گیگابایت استفاده از کنترلر Alpine Ridge اینتل را تنها به USB 3.1 محدود کرده است. در حالی که از قابلیت Thunderbolt 3 0 این تراشه استفاده نشده اما برای فراهم کردن درگاه نوع C، یک کنترلر دیگر نیاز است که گیگابایت از تراشه HDS3212 ساخت کمپانی مشهور Texas Instruments بهره گرفته است.

نظارت بر سنسورهای مختلف نظیر دما، سرعت دوران فن ها و ولتاژ، توسط تراشه Super I/Oا IT8628E ساخت کمپانی iTE صورت می گیرد.