نقش هرتزها در کارایی رم

[Hamed 9239]

فرکانس مهم است

انتخاب رم‌ها با اینکه به اندازه مادربورد یا کارت گرافیکی پیچیدگی ندارد اما نیازمند توجه به برخی عوامل موثر حین خرید است. ظرفیت رم، فرکانس، زمان تاخیر و موارد دیگر مانند برند همگی در کارایی رم‌ها تاثیر دارند، با این حال معمولا تنها ظرفیت و برند در نظر گرفته می‌شود.

با ورود رم‌های DDR3 یکی از ویژگی‌های جدیدی که مورد توجه قرار گرفت فرکانس آنها بود. فرکانس مبنا در این رم‌ها از 800 مگاهرتز آغاز و تا 2200 مگاهرتز به صورت رسمی تولید می‌شود. بنابراین هیچ‌کدام از رده‌های رم تاکنون چنین طیف گسترده فرکانسی نداشته‌اند و در نتیجه حین خرید هم مورد توجه قرار نمی‌گرفتند. به عنوان مثال در مورد رم‌های DDR2 تنها دو فرکانس 667 و 800 مگاهرتز بیشترین حجم فروش را داشتند و رم‌های 533 مگاهرتز نیز با اینکه همواره در بازار موجود بودند، ولی حجم تقاضای زیادی برای آنها وجود نداشت. در نتیجه دو مدل مطرح فرکانس برای رم‌های DDR2 فرکانس‌های 667 و 800 مگاهرتز، با اختلاف تنها 133 مگاهرتز بوده‌اند و حتی بعدها هم فرکانس 1066 مطرح شد که باز هم اختلاف فرکانس چندانی برای کارایی رم‌ها وجود نداشت و مدل‌های مطرح بازار تنها 400 مگاهرتز با یکدیگر اختلاف داشتند. بنابراین طبیعی است که در مورد نسل قبلی رم‌ها عامل فرکانس حین خرید چندان موثر نباشد. اما در مورد رم‌های DDR3‌ این شیوه اندکی متفاوت است. در این رم‌ها فرکانس 1333 مگاهرتز به عنوان فرکانس پرفروش مورد توجه قرار می‌گیرد و فرکانس‌های 2000 مگاهرتز نیز در بازار به راحتی یافت می‌شوند. اگرچه فرکانس‌های 2100 و 2200 هم به اندازه سری‌های پایین‌تر پرطرفدار نیستند اما از تنوع مناسبی برخوردارند.

فرکانس در رم‌ها روی سرعت انتقال داده‌ها و پهنای باند تاثیر دارد. در نتیجه هرقدر فرکانس بالاتر باشد سرعت خواندن اطلاعات، نوشتن اطلاعات روی رم و سرعت کپی آنها بیشتر است. از سوی دیگر زمان تاخیر هم کاهش پیدا می‌کند. این زمان تاخیر متفاوت با تایمینگ است و با واحد نانوثانیه مطرح می‌شود. به عنوان مثال گفته می‌شود اغلب رم‌های فرکانس 1333 مگاهرتز زمان تاخیری در حدود 60 نانوثانیه دارند.

فرکانس چرخه‌ای از سیگنال‌ها است که با دو سطح ولتاژ ارسال می‌شود. بنابراین زمانی که فرکانس افزایش پیدا می‌کند ولتاژ رم‌ها نیز باید افزایش پیدا کند تا انرژی مورد نیاز رم برای کار در فرکانس بالاتر تامین شود. در نتیجه رم‌های DDR3 در شرایط عادی و زمانی که در فرکانس 1066 یا 1333 مگاهرتز هستند با ولتاژ 5/1 ولت اجرا می‌شوند اما زمانی که این فرکانس به مقادیر بالاتر می‌رسد باید ولتاژ را تا 65/1 و حتی گاهی 8/1 ولت افزایش داد. البته توجه داشته باشید که معمولا مادربوردها با کمک تنظیمات خودکار می‌توانند این ولتاژ را در اختیار رم‌ قرار دهند اما اگر در بایوس این تنظیمات را از حالت خودکار خارج کرده‌اید باید این مقادیر را به صورت دستی و با توجه به فرکانس تعیین کنید.

یکی از نکات جالب در مورد رم‌ها این است که در نسل DDR3 با اینکه میزان فرکانس اضافه شده و تقریبا دو برابر فرکانس در نسل قبل است اما میزان ولتاژ از 8/1 ولت در رم‌های DDR2 به 5/1 ولت در رم‌های DDR3 کاهش پیدا کرده است. این موضوع به دلیل نوع فناوری ساخت تراشه است. در نسل جدید میزان فاصله بین ترانزیستورها درون تراشه‌های حافظه کاهش پیدا کرده و به همین دلیل مقاومت الکتریکی و موارد دیگر هم کاهش پیدا می‌کنند و در نتیجه رم‌ها می‌توانند با ولتاژ پایین‌تر اجرا شوند.

رم‌های DDR3 با فرکانس‌های بالاتر از 1333 به‌طور پیش‌فرض توسط مادربورد شناسایی نمی‌شوند و یکی دیگر از مواردی که در مورد فرکانس باید مطرح کرد این است که اگر رمی با سرعت 1600 یا 2000 مگاهرتز دارید باید حتما در بایوس مادربورد تنظیمات مربوط به آن را انجام دهید. در غیر این صورت رم‌ها با همان فرکانس 1333 مگاهرتز اجرا می‌شوند و هیچ تفاوتی با یک رم معمولی ندارند. برای انجام این کار نیاز نیست با اصول اورکلاک آشنا باشید اما برخی از مبانی آن را باید بدانید. زمانی که وارد محیط بایوس شدید در بخش مربوط به اورکلاک عبارت فرکانس رم را مشاهده خواهید کرد. این فرکانس با تغییر ضریب به آسانی تغییر می‌کند. به عنوان مثال اگر فرکانس مبنا در مادربورد شما 133 مگاهرتز باشد با تنظیم ضریب روی عدد 10 فرکانس رم 1333 مگاهرتز خواهد بود و اگر ضریب را به 12 افزایش دهید این فرکانس به 1600 مگاهرتز می‌رسد.

فرکانس در رم‌ها با تایمینگ رابطه مستقیم دارد و هر چقدر فرکانس بالاتر باشد تایمینگ هم باید افزایش پیدا کند. تایمینگ مدت‌زمان اجرای دستورات برای رم است و معمولا به صورت چهار عدد کنار هم نوشته می‌شود. اغلب رم‌های DDR3 از فرکانس 24-9-9-9 پشتیبانی می‌کنند و این اعداد مدت‌زمان مراحل مختلف برای انتقال اطلاعات را از زمانی که دستور صادر می‌شود تا زمانی که اطلاعات به واحد پردازش برسند، شامل می‌شود. به عنوان مثال زمانی که پردازنده دستور فراخوانی اطلاعات از روی رم را صادر می‌کند و زمانی که باید این اطلاعات در انبوه سلول‌های حافظه در شبکه ماتریسی رم شناسایی شوند از مواردی هستند که در تایمینگ مورد توجه قرار می‌گیرند. ‌امکان تغییر تایمینگ در محیط بایوس وجود دارد و می‌توانید با کاهش آن مقداری سرعت رم را افزایش دهید. با این حال تایمینگ‌ پایین باعث ناپایداری رم می‌شود. تایمینگ با عبارت دیگری هم نشان داده می‌شود که اختصاری است. به عنوان مثال CL9 نیز نشان می‌دهد تعداد چرخه‌های فرکانس از زمان صدور دستور تا زمانی که به این دستور پاسخ داده می‌شود چقدر است. اگر از فرکانس 2000 مگاهرتز استفاده می‌کنید ممکن است بتوانید تایمینگ را روی هشت تنظیم کنید و حتی ممکن است این مقدار را به هفت هم برسانید اما در این حالت سیستم به‌شدت ناپایدار خواهد بود و به احتمال زیاد بارها با صفحه آبی روبه‌رو خواهید شد. در فرکانس‌های بالای 2000 مگاهرتز تایمینگ را روی CL10 و بالاتر تنظیم می‌کنند.

منبع : عصر ارتباط